Bạn từng nghe nói đến các thương lái trên các phương tiện truyền thông, hay các phát ngôn trong đại chúng, nhưng bạn vẫn chưa hình dung được họ là những ai, và vai trò của họ gì? Trong khuôn khổ bài viết này, sẽ là câu trả lời cho câu hỏi “Thương lái là gì?” và giúp bạn hiểu thêm về các hoạt động của các thương lái cũng như sức ảnh hưởng của họ với thị trường thương mại.
Bạn đã biết thương lái là gì chưa?
Thuật ngữ “ Thương lái” được khởi nguồn từ chữ “ lái” – là người buôn bán một loại hàng hóa nhất định. Ngoài từ thương lái, còn có các thuật ngữ cũng chỉ hoạt động của những người mua hàng hóa nơi này đến nơi khác bán lại như “lái buôn”, hoặc “lái vườn” (người buôn trái cây). Vai trò của thương lái hiện nay ngày càng được khẳng định khi nước ta chuyển từ nền kinh tế kế hoạch hóa sang nền kinh tế thị trường.
Trước đây chúng ta thường gọi là “tư thương” hoặc “tiểu thương” cho những người thu mua các loại hàng hóa từ nông dân . Tuy nhiên, thuật ngữ này có hàm ý tiêu cực để chỉ những người buôn bán nhỏ, làm trung gian, họ được cho là sử dụng nhiều thủ đoạn gian dối để mua rẻ bán đắt, ép giá nông dân.
Thương lái và thương nhân giống hay khác nhau?
“Thương nhân” là dùng để chỉ người buôn bán hàng hóa nói chung. Theo Điều 6, Luật Thương mại Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam quy định về “Thương nhân” là các tổ chức kinh tế hợp pháp, hay các cá nhân hoạt động thương mại độc lập và có đăng ký giấy phép kinh doanh.Như vậy, theo như khái niệm đề ra, chỉ có những tổ chức hoặc cá nhân hoạt động thương mại thường xuyên và có đăng ký kinh doanh mới được công nhận là thương nhân.
Vậy theo cách hiểu được đưa ra trong Luật thương mại thì thương nhân và thương lái là khác nhau. Vì thương lái thường là những cá nhân không đăng ký kinh doanh, các hoạt động kinh doanh có thể thường xuyên hoặc không thường xuyên.
Tuy nhiên theo thực tế thì chúng ta vẫn thường hiểu thương lái cũng chính là thương nhân, vì họ là những người tham gia hoạt động thương mại trong quá trình kinh doanh hàng hóa nông sản của nông dân sản xuất.
Tóm lại, thương lái hay thương nhân có vai trò trung gian là thu mua và tiêu thụ hàng hóa nông sản của nông dân, người sản xuất và bán lại cho các nhà bán buôn, rồi đến tay người tiêu thụ.
Thương lái có vai trò gì trong thị trường nông sản?
Trong nền kinh tế hiện đại của nước ta hiện nay, vai trò của thương lái được thể hiện qua các khía cạnh sau:
Thương lái là một mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị nông sản
Theo chuỗi giá trị sản xuất nông sản, người nông dân trực tiếp làm ra sản phẩm và phân tán rải rác khắp mọi miền đất nước.
Sau đó, các thương lái chính là những người thu gom, tập hợp hàng hóa và bán lại cho các nhà buôn.
Khi hàng hóa đến tay các nhà bán buôn hoặc người chế biến, qua nhiều công đoạn họ sẽ đưa sản phẩm này đến tay người tiêu thụ.
Vậy thương lái là mắt xích trung gian kết nối người nông dân sản xuất và người tiêu dùng với nhau.
Thương lái góp phần tạo ra sự lưu thông hàng hóa được thông suốt
Khi nước ta chuyển mình từ nền kinh tế hàng hóa tập trung trước đây sang nền kinh tế thị trường, thị trường nông sản hàng hóa bắt đầu phát triển. Cùng với đó kéo theo lực lượng thương lái bắt đầu tăng lên nhanh chóng.
Các thương lái nhay nhạy với thị trường, họ tiếp cận nhanh và tạ ra các mối quan hệ giao thương với các tỉnh thành trong nước và cả nước ngoài như Trung Quốc, Campuchia.
Nhờ đó đã đẩy mạnh được lượng hàng hóa được lưu thông và tiêu thụ rất lớn.
Thương lái góp phần điều chỉnh hành vi của người sản xuất theo hướng phát triển của thị trường
Thương lái là những người nhanh nhạy, nắm bắt thị hiếu của người tiêu dùng. Do am hiểu địa bàn, hiểu tâm lý nông dân và doanh nghiệp nên họ dễ dàng thuyết phục người nông dân sản xuất theo hướng phát triển của thị trường.
Các thương lái chỉ kinh doanh những gì thị trường cần, họ sẵn sàng cung ứng vốn cho nông dân sản xuất và thu mua lại hàng hóa khi thu hoạch. Từ đó những mặt hàng nào dư thừa và khó tiêu thụ dần dần sẽ bị giảm dần đi và loại ra.
Hoạt động kinh doanh của thương lai theo quy luật cung cầu. Nghĩa là họ sẽ mua giá thấp khi hàng hóa dư thừa, và giá cao khi hàng hóa trở nên khan hiếm thiếu. Chính điều làm cho người sản xuất phải điều chỉnh hành hoạt động kinh doanh của họ.
Nghề thương lái và những khuyết điểm còn tồn tại
Mặc dù có vai trò không thể thiếu trong hoạt động thương mại hiện nay, tuy nhiên các thương lái vẫn xuất hiện một số vấn đề còn tồn đọng như:
– Do thương lái mua hàng dựa theo tín hiệu của thị trường, dẫn đến tình trạng “được mùa mất giá và mất mùa được giá”, gây nhiều khó khăn cho người nông dân.
– Một số thương lái xuất thân từ nông dân, có tính tự phát nên vấn đề gặp phải rủi ro do thiếu chuyên nghiệp là không tránh khỏi. Một số thương lái không cạnh tranh được trên thị trường làm ăn thua lỗ và người nông dân hoặc doanh nghiệp phải gánh chịu rủi ro này.
– Nhiều thương lái không quan tâm đến chất lượng hàng hóa nên họ thu mua đồng loạt, dẫn đến việc các nhà sản xuất cũng không quan tâm chất lượng tốt xấu nên ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.
Tóm lại, thương lái đóng góp vai trò quan trọng và đảm bảo nguồn hàng hóa được lưu thông, giúp cho các hoạt động thương mại được diễn ra suôn sẻ. Hy vọng những thắc mắc của bạn về “Thương lái là gì?” đã được giải đáp rõ trong bài viết này.
